Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công mở ra một kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc - kỷ nguyên của độc lập, tư do, hạnh phúc, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên, chính quyền cách mạng non trẻ vừa mới ra đời đã phải đương đầu với mọi khó khăn thử thách, cùng lúc phải đối phó với nhiều loại giặc: giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm. Để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, củng cố và xây dựng chính quyền cách mạng non trẻ, chuẩn bị mọi mặt cho cuộc kháng chiến lâu dài, Hồ Chí Minh phát động phong trào "Tuần lễ vàng"; "Sẻ cơm nhường áo", vận động nhân dân ủng hộ Chính phủ cứu đói. Thông qua các bài viết: Toàn dân kháng chiến, Nhân tài và kiến quốc, Gương sáng suốt đời của đời sống mới… Hồ Chí Minh yêu cầu các cấp chính quyền và tổ chức đoàn thể phải chú trọng tới công tác vận động nhân dân xây dựng đời sống mới và coi đó là biện pháp có hiệu quả nhằm xóa bỏ những tàn dư lạc hậu cho chế độ cũ để lại, từng bước giáo dục các tầng lớp nhân dân nhận thức được tính ưu việt của chế độ mới và trách nhiệm đối với xã hội, nhận thức được quyền làm chủ đất nước của nhân dân do cách mạng đem lại. Ngày 25-11-1945, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị kháng chiến, kiến quốc, khẳng định chủ trương kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đời sống mới với kháng chiến, kết hợp kháng chiến với kiến quốc. Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào "Xây dựng đời sống mới". Ngày 3-4-1946, thay mặt Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 44/SL quy định thành lập Ban Trung ương vận động đời sống mới, với các tiểu ban trực thuộc ở các địa phương; chương trình hành động của Ban Trung ương vận động đời sống mới phải được Hội đồng Chính phủ phê duyệt trước khi thi hành; hằng tháng, Ban phải báo cáo công việc với Bộ trưởng Nội vụ.

Ngày 19-12-1946, cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Từ đây, toàn Đảng, toàn dân vừa tiến hành kháng chiến, vừa xây dựng đất nước. Để đồng thời thực hiện tốt cả hai nhiệm vụ, Hồ Chí Minh đề nghị đồng bào địa phương và cả nước phải xây dựng hậu phương vững mạnh. Về văn hóa, phải thanh toán nạn mù chữ, phải học đạo đức công dân, phổ thông chính trị, để trả lời cho thế giới biết nước ta là nước văn minh. Về kinh tế, "phải đem hết sức dân, tài dân, của dân làm lợi cho dân", "phải thực hiện tự cấp, tự túc, phải thực hiện cần, kiệm, nghĩa là "làm cho nhiều, tiêu thì ít, làm chóng tiêu chậm" để "nghèo trở nên đủ, đủ trở nên giàu, giàu thì thêm giàu thêm". Về chính trị là đoàn kết, thanh khiết từ to đến nhỏ.

Tháng 3-1947, dù đang phải tập trung tâm sức, trí tuệ lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân và toàn dân tiến hành kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, nhưng Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian viết xong tác phẩm Đời sống mới, với bút danh Tân Sinh và do Ban Trung ương vận động đời sống mới xuất bản. Tác phẩm được in trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB.Chính trị quốc gia Sự thật, H.2011, t.5, tr.109-128. Mặc dù chỉ là quyển sách nhỏ, được viết ngắn gọn, súc tích với gần 5.800 từ, song Đời sống mới là sự kết tinh và thể hiện tập trung những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về đời sống mới và xây dựng đời sống mới. Trong tác phẩm người chỉ rõ: Quan điểm chung về xây dựng đời sống mới; nội dung xây dựng đời sống mới đối với từng đối tượng; biện pháp xây dựng đời sống mới.

Trong công cuộc đổi mới hiện nay, những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đời sống mới và thực hành đời sống mới, nhất là những chỉ dẫn của Người trong tác phẩm được coi là cơ sở phương pháp luận trong xây dựng và tổ chức thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước như: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa,… Bên cạnh đó, tác phẩm còn là bài học sâu sắc về việc xây dựng phong cách ứng xử, lề lối làm việc của đội ngũ cán bộ, đảng viên; trong bối cảnh hiện nay khi quá trình toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (công nghiệp 4.0) đòi hỏi đối với mỗi cán bộ, đảng viên phải có đạo đức, có phẩm chất chính trị và luôn chủ động, sáng tạo, cống hiến cho đất nước để xây dựng một đất nước phồn thịnh và phát triển.

Trên cơ sở kế thừa những quan điểm của Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn, đề ra chủ trương xây dựng nông thôn mới trên tất cả các mặt của đời sống xã hội. Ngày 16-6-2022, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW tiếp tục thực hiện vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân mà trọng tâm là xây dựng nông thôn mới.

Đối với tỉnh Bắc Kạn, thời gian qua Cấp ủy, chính quyền địa phương đã luôn triển khai và thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, các văn bản liên quan về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và coi công tác xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng tâm để góp phần thay đổi cuộc sống của nhân dân đặc biệt là ở vùng nông thôn. Mặc dù trong điều kiện khó khăn, nguồn lực hạn chế, với sự nỗ lực của Ban Chỉ đạo các cấp, trong giai đoạn 2021 -2025 đã đạt được một số kết quả nổi bật: Đến nay đã có 23 xã đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 8 xã so với năm 2020); người dân hiểu được mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng nông thôn mới đã nhiệt tình tham gia; đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn được nâng lên, an ninh nông thôn được bảo đảm, bộ mặt nông thôn đã có nhiều khởi sắc; chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị tạo sự chủ động, sáng tạo, vươn lên phát triển kinh tế của người dân và các tổ chức kinh tế tham gia chương trình. Các tổ chức kinh tế tham gia Chương trình OCOP tăng doanh thu từ 1,1 lần đến 2 lần so với khi chưa tham gia chương trình.

UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định số 386/QĐ-UBND ngày 19/3/2021 phê duyệt Đề án “Mỗi xã, phường một sản phẩm” tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch thực hiện Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” tỉnh Bắc Kạn hằng năm, trong đó đã đề ra các mục tiêu, chỉ tiêu giai đoạn và hằng năm để làm căn cứ cho các cấp ủy, chính quyền tổ chức triển khai thực hiện được đồng bộ, hiệu quả; góp phần phát triển kinh tế khu vực nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Các phong trào thi đua, các cuộc vận động đã triển khai cụ thể theo kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế, lan tỏa sâu rộng trong xã hội, khơi dậy tinh thần đoàn kết, phát huy dân chủ, giúp nhau phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn vẫn còn một số khó khăn, hạn chế, đó là: Một số văn bản hướng dẫn của các Bộ, ngành trung ương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ban hành chưa đồng bộ; nguồn vốn ngân sách Trung ương bố trí chậm nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện cho các địa phương; Việc bố trí vốn đầu tư cho các xã về đích nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao chưa đáp ứng nhu cầu, chưa đảm bảo tiến độ, chưa bố trí được vốn đầu tư cho các thôn nông thôn mới; Trong khi đó, việc huy động xã hội hóa xây dựng nông thôn mới còn hạn chế và chủ yếu đóng góp bằng ngày công lao động; Bộ phận giúp việc cho Ban Chỉ đạo các cấp và Ban Quản lý cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, thiếu cán bộ làm việc chuyên trách nên hiệu quả hoạt động còn hạn chế; Việc phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, liên kết trong sản xuất, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị còn hạn chế, kinh tế tập thể đã tăng nhanh về số lượng hợp tác xã nhưng đa phần có quy mô nhỏ; Bộ tiêu chí nông thôn mới có nội dung chưa phù hợp, còn vướng mắc trong quá trình thực hiện.