Những năm qua, Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn luôn chủ động, nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao. Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là công tác đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học. Để ngày càng nâng cao về chất lượng thực hiện nhiệm vụ, trước hết là nhiệm vụ giảng dạy, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, đội ngũ giảng viên trong nhà trường luôn quan tâm, chú trọng sử dụng đa dạng, linh hoạt các phương pháp dạy - học tích cực theo hướng phát huy vai trò của người học, lấy người học làm trung tâm. Trong các phương pháp giảng dạy tích cực, phương pháp làm việc nhóm thể hiện nhiều ưu điểm, góp phần nâng cao chất lượng các giờ giảng.

Phương pháp làm việc nhóm là chia lớp học thành các nhóm nhỏ, các thành viên trong nhóm hợp tác, thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của trưởng nhóm để giải quyết một vấn đề cụ thể hoặc thảo luận theo các chủ đề đã được nêu ra dưới sự điều hành của giảng viên.

Việc sử dụng phương pháp làm việc nhóm trong giảng dạy chương trình Trung cấp lý luận chính trị tại Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn được thực hiện trong các phần học thuộc chuyên môn của ba khoa: Khoa Lý luận cơ sở, Khoa Xây dựng Đảng, Khoa Nhà nước và Pháp luật. Số giờ giảng được áp dụng phương pháp làm việc nhóm tại mỗi lớp chiếm khoảng từ 5% đến 10 % tổng thời lượng chương trình. Ngoài ra, chương trình nghiên cứu thực tế của các lớp cũng có thể áp dụng phương pháp làm việc nhóm.

Để chuẩn bị tốt cho việc sử dụng phương pháp làm việc nhóm vào giảng dạy,  các giảng viên cần nắm vững mục tiêu, yêu cầu của phương pháp, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong cách đưa ra vấn đề và giao nhiệm vụ cho các nhóm. Cùng đó, giảng viên cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa phương pháp thuyết trình và phương pháp làm việc nhóm, từ đó mới có thể bao quát và điều hành lớp học thực hiện phương pháp làm việc nhóm một cách hiệu quả.

Trong các giờ giảng, khi giảng viên sử dụng linh hoạt phương pháp giảng dạy tịch cực sẽ giúp cho học viên tập trung và hứng thú hơn với bài học, từ đó giúp gia tăng sự tương tác giữa giảng viên với học viên và giữa học viên với nhau, khắc phục tình trạng khô khan, giáo điều, một chiều của phương pháp giảng dạy truyền thống. Thông qua phương pháp làm việc nhóm giúp học viên chủ động hơn trong việc nắm bắt, tiếp thu tri thức, biểu đạt và trình bày những kiến thức đã học một cách khoa học, sáng tạo. Từ đó, dần phát huy các kỹ năng về điều hành, phân công công việc của học viên và cũng là để thấy rõ hiệu quả của phương pháp làm việc nhóm.

Nhìn chung, đội ngũ giảng viên của Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn đã phát huy hiệu quả của việc áp dụng phương pháp làm việc nhóm, qua đó, bài giảng sinh động hơn. Với việc nắm vững và tự tin về kiến thức, áp dụng phương pháp phù hợp, một số giảng viên của Trường đạt thành tích cao trong các hội thi giảng viên dạy giỏi cấp trường, hội thi giảng viên dạy giỏi toàn quốc các trường chính trị, trường đào tạo của bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, trở thành những giảng viên nổi trội về áp dụng phương pháp dạy - học tích cực, hiện đại. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc áp dụng phương pháp làm việc nhóm trong bài giảng của các lớp Trung cấp lý luận chính trị vẫn tồn tại một số hạn chế:

Về khách quan:

Một số lớp học với sĩ số học viên đông, dẫn tới khó khăn trong việc bố trí không gian phù hợp cho làm việc nhóm, dễ xảy ra tình trạng mất trật tự.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị của Trường chưa đáp ứng được yêu cầu cao của công tác giảng dạy và học tập. Không gian hội trường hẹp, thiếu một số thiết bị như không có mic không dây, hệ thống bảng trượt, bảng lật, không có phòng học chuyên dụng cho áp dụng phương pháp dạy - học tích cực, hiện đại…

Về chủ quan:

Còn nhiều bài giảng chưa áp dụng phương pháp dạy - học tích cực, không áp dụng phương pháp làm việc nhóm, giảng viên chỉ sử dụng phương pháp thuyết trình. Học viên chưa có cơ hội được chủ động trong việc học. Không khí học tập chưa sôi nổi.

Khi làm việc nhóm, bên cạnh những học viên tích cực, vẫn còn một bộ phận học viên không tập trung, thiếu tích cực, không tham gia cùng nhóm để thực hiện nhiệm vụ học tập.

Một số chủ đề thảo luận nhóm chưa thực sự phù hợp với đối tượng học viên, chưa kích thích được tính chủ động, sáng tạo, học viên chỉ thực hiện qua loa, chiếu lệ.

Một số giảng viên chỉ đặt ra chủ đề làm việc nhóm, không nêu chi tiết, cụ thể các yêu cầu cần đạt, không có sự chuẩn bị về dụng cụ, phương tiện hỗ trợ trực quan, không hướng dẫn cách thức để các nhóm trình bày, nên hiệu quả làm việc nhóm chưa cao.

Trong thời gian tới, để phát huy hiệu quả phương pháp làm việc nhóm vào giảng dạy chương trình Trung cấp lý luận chính trị, cần chú trọng thực hiện một số nội dung sau:

Một là, Cấp ủy, Ban Giám hiệu tiếp tục quan tâm sát sao, lãnh đạo, chỉ đạo đối với đội ngũ giảng viên nâng cao chất lượng chuyên môn, trong đó có việc đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận chính trị theo đúng tinh thần Nghị quyết số 32-NQ/TW, ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho lãnh đạo, quản lý.

Hai là, quan tâm đầu tư trang bị cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu giảng dạy và học tập trong bối cảnh mới, đảm bảo không gian đủ về diện tích, hài hòa về các yếu tố trực quan như khánh tiết, ánh sáng, thẩm mỹ phù hợp với môi trường văn hóa trường Đảng; các thiết bị phụ trợ như mic không dây, tăng âm, loa đảm bảo chất lượng, hệ thống máy chiếu, bảng,…

Ba là, nêu cao tinh thần trách nhiệm của giảng viên trong việc soạn bài, giảng dạy. Trước mỗi bài giảng có áp dụng phương pháp dạy - học tích cực, ngoài việc chuẩn bị nội dung, cần rà soát kỹ lưỡng về phương pháp, những yêu cầu và lưu ý quan trọng để triển khai giờ giảng hiệu quả nhất. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng của giảng viên là yếu tố quan trọng nhất để áp dụng phương pháp hiệu quả và tạo sức cuốn hút đối với học viên.

Bốn là, trong các hoạt động chuyên môn như thao giảng, dự giờ, sinh hoạt định kỳ của các khoa có thể bổ sung nội dung chuyên đề về phương pháp giảng dạy theo tháng hoặc theo quý, trong đó tổ chức thao giảng, dự giờ đối với giờ giảng có áp dụng phương pháp thảo luận nhóm để rút kinh nghiệm.

Năm là, nâng cao hơn nữa ý thức của học viên nhằm nâng cao tính chủ động, tự giác và tích cực trong học tập. Điều này xuất phát từ vai trò của người học, sự chú ý, tương tác của học viên tác động giúp giảng viên hăng say, nhiệt huyết, và không khí lớp học sôi nổi hơn.

ThS Triệu Thị Phượng Chuyên

Chuyên viên, Phòng QLĐT&NCKH