Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang phát triển mạnh mẽ, rộng khắp trên thế giới hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang được ứng dụng sâu rộng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có giáo dục và đào tạo. Đối với việc giảng dạy lý luận chính trị - một lĩnh vực có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bồi dưỡng tư tưởng, đạo đức và nhận thức chính trị và hành động chuẩn mực theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân… việc ứng dụng AI không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là cơ hội lớn để đổi mới nội dung, phương pháp và ngày càng nâng cao chất lượng trong giảng dạy. Trong giảng dạy lý luận chính trị, AI có khả năng hỗ trợ giảng viên phân tích dữ liệu học tập, cá nhân hóa nội dung, xây dựng các mô hình giảng dạy tương tác và phản hồi nhanh chóng nhu cầu học tập của người học. Những ứng dụng cơ bản như: Trợ lý ảo, chatbot, hệ thống học tập thông minh, phân tích văn bản và nhận diện giọng nói… sẽ làm cho các bải giảng dạy lý luận chính trị trở nên sinh động, trực quan, gợi mở tư duy logic và gần gũi hơn với người học. AI cũng có khả năng giúp giảng viên tiết kiệm thời gian trong việc xây dựng giáo án, cập nhật thông tin mới và tạo ra các nội dung giảng dạy phù hợp với từng nhóm học viên. Thông qua AI, việc tiếp cận các tài liệu lý luận mới nhất, kể cả từ các nguồn học thuật trong và ngoài nước, được thực hiện dễ dàng hơn, giúp giảng viên nâng cao tính thời sự và chiều sâu khoa học cho bài giảng.

Khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy lý luận chính trị sẽ mang lại những giá trị tác động trực tiếp, cụ thể, đó là:

Thứ nhất, AI góp phần cá nhân hóa việc học. Thông qua sử dụng trí tuệ nhân tạo, AI có thể phân tích điểm mạnh, điểm yếu của từng học viên để qua đó gợi ý cho người dạy chuẩn bị các nội dung học phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả tiếp thu các kiến thức lý luận chính trị.

Thứ hai, AI tạo môi trường học tập tương tác. Khi sử dụng chatbot - ứng dụng phần mềm được thiết kế để mô phỏng cuộc trò chuyện thông qua văn bản hoặc giọng nói sẽ giúp học viên luyện tập phản biện, trả lời câu hỏi và được giải thích nội dung lý luận theo ngôn ngữ dễ hiểu. Qua đó nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập lý luận chính trị.

Thứ ba, AI giúp người giảng viên trực tiếp đánh giá năng lực và kết quả học tập. Thông qua các phần mềm, AI hỗ trợ chấm bài, phân tích quá trình tiếp thu bài học của học viên; từ đó giúp giảng viên điều chỉnh phương pháp và nội dung giảng dạy kịp thời, phù hợp với từng đối tượng người học.

Thứ tư, AI hỗ trợ nghiên cứu và cập nhật nội dung giảng dạy: Sử dụng các phần mềm thông minh, AI giúp người dạy và người học dễ dàng tìm kiếm thông tin và tóm tắt, phân tích văn bản thuộc lĩnh vực lý luận chính trị, tạo điều kiện thuận lợi để giảng viên và học viên có cơ hội cập nhật thông tin một cách thường xuyên, liên tục và tin cậy.

Tuy nhiên việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay vẫn gặp phải một số thách thức và yêu cầu đặt ra, đó là: Việc quá lạm dụng trí tuệ nhân tạo sẽ dẫn đến nguy cơ lệ thuộc vào công nghệ; bởi vì đối với giảng dạy lý luận chính trị, AI chỉ là công cụ khai thác, truyền đạt thông tin, không thể thay thế tư duy chính trị, đạo đức và vai trò định hướng của giảng viên. Khi sử dụng AI, người giảng viên cần chú ý tới vấn đề về an ninh thông tin và độ tin cậy của dữ liệu; cần kiểm soát nội dung các thông tin đầu vào, tránh sử dụng thông tin sai lệch, xuyên tạc, xấu độc từ các thế lực thù địch. Để bảo đảm khai thác hiệu quả trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, yêu cầu nâng cao năng lực chuyển đổi số cho đội ngũ giảng viên; muốn sử dụng, khai thác hiệu quả AI đòi hỏi giảng viên phải có kỹ năng công nghệ và hiểu biết về các nền tảng AI hiện đại.

Từ những vấn đề thực tiễn nêu trên, để nâng cao hiệu quả ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy lý luận chính trị, cần thực hiện tốt các giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, tăng cường đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng công nghệ cho giảng viên lý luận chính trị. Thông qua các khóa đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn, trung hạn, từng bước hoàn thiện và nâng cao trình độ kiến thức kỹ năng khai thác và sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo cho giảng viên. Bên cạnh đó, các cơ quan chủ quản cần tích cực, chủ động hoặc có cơ chế phối hợp để cử và chọn giảng viên, đặc biệt là giảng viên trẻ tham gia các lớp tập huấn cơ bản và chuyên sâu về AI; tập huấn về cách thức, phương pháp khai thác, ứng dụng AI vào giảng dạy lý luận chính trị.

Thứ hai, cần xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa chuyên ngành lý lp;               Phó Trưởng phòng QLĐT&NCKH