Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” do Bộ Chính trị phát động triển khai từ tháng 8 năm 2009 trên cả nước. Tại tỉnh Bắc Kạn, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Quyết định thành lập Ban chỉ đạo cuộc vận động cấp tỉnh và triển khai thực hiện cuộc vận động từ tháng 01 năm 2010. Sau 15 năm triển khai Cuộc vận động, các ban, ngành, đoàn thể, địa phương đã luôn quan tâm, chú trọng triển khai nhằm nâng cao được nhận thức của người dân về về mục đích, ý nghĩa, nội dung Cuộc vận động và đạt được nhiều kết quả, cụ thể:

Về công tác tuyên truyền: Mặt trận các cấp trong tỉnh đã tổ chức hơn 100 Hội nghị tuyên truyền cho trên 7.220 người tham gia, và tuyên truyền thông qua các hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với từng địa phương như: treo băng zôn, khẩu hiệu, pano, áp phích, tại các nơi đông dân cư, nơi công cộng, khu trung tâm...; tham gia khai mạc 50 Hội chợ Thương mại xúc tiến đầu tư tại tỉnh; tổ chức 150 Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi, vùng cao tại các huyện, thành phố trong tỉnh. Báo Bắc Kạn, Đài phát thanh truyền hình tỉnh xây dựng các chuyên trang, chuyên mục; xuất bản gần 60 số cuốn Bản tin công tác Mặt trận và các đoàn thể tỉnh từ năm (2009 đến 2025), cấp phát 126.000 cuốn tới 100% các huyện, thành phố, cơ sở và các khu dân cư trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra các đơn vị thành viên Ban chỉ đạo Cuộc vận động đã cụ thể hóa nội dung Cuộc vận động gắn với chương trình công tác hàng năm; tổ chức các lớp tập huấn, hội nghị, các diễn đàn để tuyên truyền; phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện tốt việc triển khai, giám sát phát hiện các hành vi vi phạm về chất lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng, gian lận thương mại, hàng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm trong dịp Tết nguyên đán, Tết Trung thu... Qua đó, làm thay đổi nhận thức của các doanh nghiệp đối với việc sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng và thói quen tiêu dùng hàng Việt Nam của người dân.

Về công tác quản lý nhà nước và các hoạt động của các doanh nghiệp trong thực hiện Cuộc vận động: Các cơ quan chức năng và cơ quan chuyên môn chỉ đạo, hướng dẫn các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh tổ chức tốt Cuộc vận động, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trên địa bàn vay vốn với lãi suất ưu đãi 0%, tổng số tiền trên 5,5 tỷ đồng để phục vụ các dịp Tết Nguyên đán và tham gia chương trình bình ổn giá, tổ chức 25 phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn tại các xã vùng sâu, vùng xa, đảm bảo 100% hàng hóa tại phiên chợ là hàng Việt Nam sản xuất, các sản phẩm trong chương trình được bán ra với mức giá thấp hơn khoảng 3% -5% so với các sản phẩm cùng loại, thu hút từ 1.000 đến 5.000 lượt khách tham quan, mua sắm, với tổng doanh thu ước đạt 4.200 tỷ đồng. Thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra trọng tâm, trọng điểm hơn 60 đợt về lĩnh vực kinh doanh, phân phối, buôn bán giống cây trồng vật nuôi, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, phân bón, thuốc  bảo vệ thực vật… qua đó đã phát hiện Xử lý nhiều trường hợp buôn bán sản phẩm vật tư nông nghiệp không rõ nguồn gốc, xuất sứ, sản phẩm gian lận thương mại, hết hạn sử dụng… kịp thời xử lý tiêu hủy không để ảnh hưởng đến người tiêu dùng và thương hiệu của nhà sản xuất có uy tín trong nước.  Chỉ đạo các đơn vị sự nghiệp tuyên truyền Cuộc vận động thông qua các hoạt động văn hóa, điện ảnh, biểu diễn nghệ thuật tại các địa phương. Chỉ đạo các phòng chuyên môn tạo điều kiện thuận lợi, rút ngắn thời gian và các thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đầu tư, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vùng và khu vực, đưa các sản phẩm thế mạnh của tỉnh đi quảng bá, xúc tiến tiêu thụ, bố trí, thu hút vốn đầu tư vào các lĩnh vực phát triển sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm trên địa bàn tỉnh. Giám sát vi phạm về giá bán các mặt hàng, các đơn vị chưa thực hiện đăng ký giá, kê khai giá, niêm yết giá trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn…

Về Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP) gắn với cuộc vận động: Các doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã và cơ sở sản xuất tại các địa phương trong tỉnh luôn nâng cao chất lượng, mẫu mà, bao bì sản phẩm sản phẩm, hoàn thiện hồ sơ đăng ký sản phẩm OCOP. Đến nay toàn tỉnh có 245 sản phảm OCOP từ 3 sao trở lên (04 sản phẩm 5 sao; 21 sản phẩm 4 sao; 220 sản phẩm 3 sao). Trên địa bàn tỉnh đã hình thành 2 trung tâm giới thiệu sản phẩm và hơn 10 điểm bán hàng OCOP tại thành phố Bắc Kạn, với các sản phẩm tiêu biểu như: Vi-cumax Nano Curcumin; Trịnh Năng Curcumin, Trịnh Năng Gừng; Tinh nghệ Bắc Kạn; Miến dong Tài Hoan…Việc tổ chức tốt các kênh phân phối sản phẩm OCOP đã góp phần thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại, đồng thời nâng cao nhận thức của người dân về Đè án “Mỗi xã, phường một sản phẩm”. Qua đó, người dân trên địa bàn có thêm cơ hội sử dụng các sản phẩm nông sản chất lượng cao, giá thành hợp lý, nguồn gốc rõ ràng của các địa phương trong tỉnh.

Sự tham gia hưởng ứng của các doanh nghiệp và người tiêu dùng: Các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đã phát huy vai trò, trách nhiệm trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; xây dựng thương hiệu; quan tâm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; chủ động trong công tác xúc tiến đầu tư, thương mại. Các sản phẩm hàng hóa được cải thiện đáng kể về mẫu mã, chất lượng trên cơ sở ứng dụng công nghệ hiện đại; tổ chức các chiến dịch quảng cáo, cung cấp dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, lắp đặt và bảo hành sau bán hàng nhằm đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. Qua đó, đã tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và tính tự giác của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, từng bước xây dựng thói quen sử dụng hàng hóa có chất lượng, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Tuy nhiên, trong triển khai Cuộc vận động vẫn còn có những tồn tại hạn chế, nhất định như: Công tác tuyên truyền chưa được sâu rộng, vẫn còn hình thức; công tác kiểm tra việc triển khai thực hiện Cuộc vận động đối với các cơ quan, đơn vị, cơ sở chưa thường xuyên. Nhiều sản phẩm được các doanh nghiệp trong tỉnh, trong nước sản xuất với chất lượng tốt song lại chưa chú trọng đến việc tuyên truyền, quảng bá, chăm sóc khách hàng, xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn, vì vậy người tiêu dùng còn nhiều băn khoăn khi lựa chọn, tiêu dùng sản phẩm. Tình trạng hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng vẫn còn tồn tại, với thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phân biệt, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Một số mặt hàng Việt Nam chưa thực sự thu hút người tiêu dùng về mẫu mã, chất lượng và giá cả. Giá nông sản tuy có xu hướng ổn định nhưng công tác kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm trên thị trường vẫn còn nhiều hạn chế, gây lo ngại cho người tiêu dùng. Hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm và mở rộng thị trường nội địa của các doanh nghiệp chưa được đầu tư đúng mức; một số doanh nghiệp còn lợi dụng các chương trình khuyến mại để thực hiện hành vi gian lận thương mại, tiêu thụ hàng tồn kho, hàng sắp hết hạn sử dụng. đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi, lòng tin của người tiêu dùng.

Để Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” có ý nghĩa thiết thực và sức lan tỏa sâu rộng, trong thời gian tới cần chú trọng một số nội dung cơ bản sau:

Thứ nhất, phát huy vai trò của MTTQ và các đoàn thể, tổ chức xã hội, nghề nghiệp, các cơ quan tuyên truyền, thông tấn, báo chí trong công tác tuyên truyền tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư; Chỉ thị số 24/CT-TTg, ngày 17/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam"; Kết luận 107-KL/TW, ngày 10/4/2015 của Ban Bí thư về việc tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 19/5/2021 của Ban Bí thư Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" trong tình hình mới.

Thứ hai, phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình triển khai thực hiện cuộc vận động. Tổ chức điều tra, khảo sát thị trường, điều tra thị hiếu, nhu cầu người tiêu dùng, mạng lưới phân phối, tổ chức triển lãm, hội chợ, xúc tiến thương mại, đưa hàng Việt về nông thôn.... Tăng cường hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra thực hiện Cuộc vận động ở các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương, đơn vị trong tỉnh. Tiếp tục phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đôn đốc thực hiện Cuộc vận động, kịp thời khen thưởng và nhân rộng các mô hình hoạt động hiệu quả.

Thứ ba, tiếp tục chỉ đạo Cục Quản lý thị trường làm tốt công tác quản lý các mặt hàng bán và lưu hành trên địa bàn, xử lý nghiêm đối với các cá nhân, tổ chức lưu thông, bán các sản phẩm hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Chỉ đạo các ngành chức năng liên quan xem xét bố trí nguồn kinh phí hỗ trợ công tác xúc tiến thương mại, đặc biệt là hỗ trợ các sản phẩm của địa phương có đủ điều kiện gia nhập thị trường, hỗ trợ kết nối cung cầu với các nhà phân phối, tiêu thụ sản phẩm.

Thứ ba, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 4/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường sử dụng vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước trong công tác đấu thầu các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước.

                                                                   GVC. ThS Nguyễn Thùy Dương

                                                            Phòng Tổ chức, hành chính, thông tin, tư liệu